در صنایع عموما” از موتورهای القایی سه فاز پرقدرت استفاده می شود و بازده این موتورها با توجه به توان آنها عموما” در محدوده ۷۰-۹۰ درصد است.
ماشینهای الکتریکی به علت آلودگی محیط کار، وجود اصطکاک و عوامل محیطی مانند رطوبت و دما ، فرسوده شده و به تعمیر و نگهداری دائمی نیاز دارند. عوامل یاد شده در بالا ، فزون بر کاهش عمر مفید و اطمینان بخشی کارکرد موتورها ، بازده آنها را کاهش داده و اتلاف انرژی را به دنبال خواهد داشت .با استفاده از روش تعمیر و نگهداری پیشگیرانه می توان بازده موتورها را ثابت نگهداشت و نیز مدیران واحدهای صنعتی را در برنامه ریزی مجدد فرآیند تولید ، که یکی از روشهای مدیریت بار است، یاری نمود.
یکی دیگر از موارد مهم در خصوص موتور های الکتریکی عدم استفاده آنها در کم باری و بی باری است. می باید بررسی دقیقی صورت پذیرد تا در صورت امکان، موتورهای با ظرفیت نامی بیش از نیاز مصرف با موتورهای متناسب با نیاز ، تعویض شوند. بدیهی است این عمل باعث بهبود راندمان و اصلاح ضریب توان سیستم می شود. چون در موتورهای الکتریکی، راندمان با کاهش بار تنزل می یابد، اگر موتور را بزرگتر از حد نیاز انتخاب کنیم باعث می شود که:
۱- هزینه های کلی خرید موتور افزایش یابد.
۲- هزینه های مربوط به حفاظت و کنترل افزایش یابد.
۳- هزینه های کلی تجهیزات اصلاح کسینوس فی افزایش یابد.
۴- به دلیل افزایش تلفات، هزینه ( مصرف ) برق افزایش یابد.
همچنین از دیگر عوامل فرسودگی و کاهش بازده موتورهای برق میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- آلودگی محیط کار موتور براثر گردوغبار ، رطوبت و بخار روغن .
۲- افزایش بیش از اندازه درجه حرارت محیط کار موتور .
۳- عدم روغنکاری منظم .
۴- روغنکاری بیش از اندازه ( بر اثر نفوذ روغن به درون موتور و تماس با سیم پیچهای آرمیچر ، عایقبندی نیز ممکن است آسیب ببیند ) .
۵- روغنکاری کم (بکاربردن روغن کم ، باعث خوردگی بلبرینگها ، تماس رتور و استاتور ، افزایش دمای بلبرینگ و گیرپاژ کردن موتور می شود).
۶- اصطکاک یاتاقانها و اصطکاک هوا (به سبب گردش آرمیچر).
موتورهای جریان مستقیم به علت عمل یکسوسازی مکانیکی ، که در آنها انجام می شود ، دارای اجزایی هستند که پیوسته به تعمیر و نگهداری نیاز دارند. برای حفظ یا ثابت نگهداشتن بازده موتور ، رعایت موارد زیر ضروری است:
۱- بازدید کموتاتور ( از لحاظ تشکیل لایه قهوه ای برروی آن).
۲- زدودن آلودگی روی کموتاتور.
۳- تراشیدن لایه های میکا در بین هادیهای کموتاتور و تراشیدن لبه هادیها.
۴- تعویض کل جاروبکهای ماشین درصورت نیاز به تعویض بعضی از آنها.
۵- تنظیم و هم راستا بودن جاروبکها و هادیهای کموتاتور.
۶- دقت در ترتیب قرارگرفتن جاروبکهای مثبت و منفی نسبت به هم.
۷- تنظیم زاویه گیره جاروبک با محور شعاعی کموتاتور.
۸- دقت در نحوه اتصال سیم بین جاروبک و گیره آن.
۹- دقت در نحوه جاگذاری جاروبکهای جدید از لحاظ انطباق با سطح مدور کموتاتور.
۱۰- تنظیم فشار جاروبک برروی کموتاتور.
و در انتها توصیه هایی در مورد موتورهای برق:
۱- انتخاب موتورهای پربازده برای بهره برداری بلند مدت و متناسب با گشتاور مکانیکی مورد نیاز.
۲- محل استقرار موتورها می باید به گونه ای باشد ، که گرمای حاصل از موتورها به آسانی تهویه شود.
۳- بررسی مقدار توان راکتیو و در صورت نیاز طراحی و نصب خازن مناسب در کنار مصرف کنندگان مجهز به موتور.
۴- بررسی استفاده از مبدل فرکانسی برای تغییر سرعت موتورهای آسنکرون به تناسب نیاز.
۵- بهتر است موتورها با بار نامی کار کنند و با برنامه ریزی مناسب از قطع و وصل بیش از حد آنها جلوگیری شود (خاموش بودن موتورها در ساعات غیرضروری).
۶- نگهداری و تعمیرات بموقع و بازدیدهای دوره ای به منظور حفظ بازده موتورها و تجهیزات.
۷- بررسی امکان استفاده از موتورهای دور متغیر بویژه برای پروانه ها و پمپها.
۸- به حداقل رساندن اصطکاک سیستم های مکانیکی متصل به موتورها.
۹- بررسی امکان استفاده از مورتورهای پرمصرف درساعات غیرپیک مصرف برق شبکه.
و اما در صورت سوختن موتور به دلایل زیر عدم تعمیر موتور معیوب و جایگزینی آن با موتور جدید توصیه میشود:
استفاده از شعله برای بیرون آوردن سیم پیچی در فرآیند تعمیر و در نتیجه تضعیف هسته.
احتمال خراب شدن عایق دندانه های ورق هسته.
بزرگتر گرفتن کلافها برای سهولت جازدن و در نتیجه افزایش تلفات.
مشکلات تنظیم موقعیت انتهای سیم پیچ.
افزایش احتمال سوختن مجدد.
کاهش راندمان موتور.
نظرات کاربران